Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 300 baz puanlık faiz indirimiyle politika faizini yüzde 43 seviyesine çekti. Enflasyon odaklı olarak bozulan piyasa ekonomisinde bu karar gecikmiş bir adımdır. Müdahale daha önce beklenirken, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması iç siyasette önemli bir kırılma yaratmış ve piyasaları olumsuz etkilemiştir. Bu da enflasyonla mücadelede gecikmeye yol açmıştır.
Yürütülen "barış" algı politikaları toplumu geçici olarak mutlu edebilir. Ancak bu sürecin mantığını kavrayan bireyler, ülke adına üretime yönelerek daha kalıcı faydalar sağlayabilirler.
KONUT
Konut faizlerinde geri çekilme beklentisi oluşmuş durumda. Türkiye'de yaklaşık 86 milyonluk nüfusun yüzde 80'i ev sahibi değildir. Bu konut açığını kapatmak adına; düşük faizli, uzun vadeli ve geniş kapsayıcı konut kredileri ile birlikte daire dışı mülkleri (araç, iş yeri vb.) kapsayan ipotek ve kefalet sistemlerinin yasal düzenlemelerle desteklenmesi mümkündür.
Bir varlığı alma ya da satma kararı, gelecekteki fiyatlara dair beklentilere dayanır. Ancak bu beklentiler de bugünkü kararlarla şekillenir. Öte yandan, enflasyondan dolayı fiyatı yükselen varlıklar genellikle daha fazla alıcı çeker. George Soros’un dediği gibi, piyasa fiyatlaması sürekli değişir ve hiçbir zaman sabit bir denge noktası oluşmaz. Bu algı yönetimi geçmişte ABD'de konut balonu yaratmış ve ciddi bir hata olarak tarihe geçmiştir. Türkiye’nin kredi genişlemesini sürdürmesi ise benzer bir mantıksızlığa yol açabilir. Gerçeklere dayanmayan önyargılar uçuruma, mantık ise eğitime ve istikrara götürür.
Bankaların kredi verme iştahı olsa bile, bu kredileri kullanacak bireylerin gelir seviyesinin artırılması birinci öncelik olmalıdır. Konut alıcıları, sistemdeki çarpıklıkları fark ettikçe daha bilinçli kararlar alacaklardır. Faizlerin düşmesi, bireyleri satın alma yönünde motive edebilir; ancak bu tek yönlü bir süreç değildir. Sabırlı olmak, piyasa dengelenene kadar beklemek ve doğru inşaat firmasına yönelmek en isabetli yaklaşım olacaktır.
Ekonomi politikaları, sosyal disiplinle yürütülmesi gereken adımlardır. Mantık, gerçeğe ışık tutar; yanlış algılar ise ekonomik yapıyı çökertir. Doğru adımlar ise ancak sabır ve akılla atılabilir.
Geçtiğimiz hafta ekonomik piyasalara bakıldığında, BIST 100 endeksi yüzde 2,67 oranında değer kazandı. Faiz indirimiyle birlikte altının ons fiyatı yüzde 0,07; dolar ise yüzde 0,43 oranında yükseldi. Öte yandan, otomobillere uygulanan ÖTV oranlarındaki değişiklik, araç piyasasında yeni bir gündem oluşturdu.
