Tarih, tarihi anlamlılık terimleriyle yapılan bir tercih, bir seçme sürecidir.
Tarih, gerçekliğe sadece bilimsel değil, aynı zamanda nedensel bakış açılarının da seçici ve seçmeci bir sistematiğidir.
Tarihçi nasıl gayesi için anlamlı ve içerikli olanları, sınırsız olgular derinliklerinden seçerse, onun gibi çok sayıdaki sebep/ sonuç peş peşe gelişlerini, sadece ve sadece tarihi açıdan anlamlı peş peşe gelişler içerisinden seçer; Tarihi açıdan bilinirliğin ölçütü ise, tüm bunları kendi mantıklı açıklaması ve yorumlama kalıbına uydurma kabiliyetine dayanır.
Diğer sebep/ sonuç peşi sıra gelişleri, sebep ile sonuç arasında ki bağlantı farklı olduğundan değil, bu peş peşe gelişin kendisi uygunsuz olduğundan tesadüf diye reddedilmesi gereklidir.
Tarihçinin bunlarla yapabileceği çok şey yoktur.
Belki de hiçbir şey yoktur.
Ne geçmiş ne de gelecek için bir anlamları yoktur.
Tarih zordur. Bu nedenle de Tarihçinin işi çok zordur.
Kanaatimce...
