TCBM para politika kurumu geçen hafta 250 baz puanlık indirim kararını açıkladı. Böylece faizler 42.50 düzeyine geriledi. Gelecek ayda 250 baz puanlık indirim gelmesin bekleniyor.
İş insanları, sanayici ve müteahhitler, bankaların kredi faizlerini indirilmesini bekliyor. Bana gelen bilgiye göre konut kredileri aylık yüzde 2,70 ile 3 arasında; yıllıkta ise yüzde 36’ya varıyor. Buna expertiz ve bireysel sağlık sigortası ve konut sigortası da eklenince taksit tutarları yüksek kalıyor. Temel ihtiyaç olan konut üretimi maliyetlerin yüksek olması ile bazı müteahhitlerin geri çekilmesine neden oldu. Nüfus artarken konut üretimi azaldı. Yüksek enflasyon nedeni ile artan maliyetler üretimi azaltırken, fiyatları yükseltti. Orta ve dar gelirli konuta erişemez oldu. Bu ileride büyük evsizler kitlesi yaratacak. Bunun acil önlemi devletin müteahhitlere ucuz arsa satması, gerekli şartları koyarak, takip ederek, ucuz konutlar yapılmasının önünü açmasıdır. Bunu sadece TOKİ ile yapmaya çalışmak yetersiz kalacaktır. Diğer acıdan TOKİ’nin yaptığı fiyatlarda dar gelirliyi zorlamaktadır. Konuta erişemeyen bireyler kirada oturmaktadır. Mart ayı kira artışı oranı yüzde 53,83 olarak açıklandı. Kiralar da bireyleri zorluyor. Ev sahibi sayısı azalırken, kiracı sayısı artışı yaşanıyor. Ayrıca ev almak isteyenin karşısına konut kredisi çekmek istediğinde bankalar 3 milyonun üzerinde, BBDK kararı ile kredi vermiyor.
Yüksek maliyetler girişimcileri de zorluyor. Girişimci ve işveren finansman bulmakta zorlanıyor. İşveren gelecekte yaygınlaşmakta olan yapay zekaya ve yazılıma yöneliyor. Dünya genelinde şirketlerin yüzde 1’i yapay zekaya entegre oldu. İş dünyasının 3 yıl içinde yüzde 92’isi bu konuya el atacaktır. İşyerinde akıllı sistemleri anlamak ve anlatmak hızlı bir şekilde yol alıyor. Yapay zeka işi, daha akıllı yönetmeye imkan kılacak. Yapay zeka son 20 yılda ki veriye bakarak doğru tahminleme ile yöneticilerin doğru karar almasına, kazanç sağlamasına yol açıyor.
EMEKLİYE İKRAMİYE
Emekliler her yazıda değindiğim gibi bayram ikramiyesi bekliyor. Enflasyonun fiyat artış ve yükselişi durmuş olsa da, yüzde 35 ile yüzde 45 arasındaki enflasyon devam etmektedir. Asgari ücretli ve emeklinin maaşları her gün eriyor. Çarşı da pazarda fiyatlar, sürekli artıyor. Emeklilere insan onuruna uygun bir seviyede bayram ikramiyesi verilmesini bekliyoruz.
Ekonomik piyasalara bakacak olursak, TL’de ki değer kaybı sürerken, döviz az da olsa yükseliyor. Altının onsu ise yoluna devam ederken, düşen faizler nedeniyle Borsa’ya giden bir kısım yatırımcı BİST100’ün 10 binin üzerine çıkmasını sağladı.
