Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Türkiye'deki eski dönem emeklilerini yakından ilgilendiren mühim bir duyuruda bulundu. 2008 yılı Ekim ayı öncesinde emekliliğe ayrılmış olan SSK ve Bağ-Kur üyelerine yönelik bu uyarı, bağlanan ancak 5 yıl gibi yasal bir süre içinde çekilmeyen emekli maaşlarının yasal zaman aşımına uğrayarak hak kaybı yaşanabileceğini belirtiyor. Bu durum, birikmiş alacakları olan vatandaşlar için vakit kaybetmeden işlem yapma gerekliliğini ortaya koyuyor.
Yasal Süre: Emekli Aylıklarında 5 Yıl Kuralı
Sosyal güvenlik sistemimizde uygulanan prensiplerden biri, hak sahiplerine bağlanan gelir ve aylıkların tahsil edilmesinde belirli bir zaman aşımı süresinin bulunmasıdır. Mevzuata göre, bir emekli aylığı SGK tarafından bağlandığı tarihten itibaren tam 5 yıl boyunca çekilmez veya hak sahibi tarafından talep edilmezse, bu birikmiş tutarlar yasal olarak zaman aşımına uğramış kabul edilir. Bu, ilgili ödemeler üzerinde daha sonra hak talep etme imkanının yitirilmesi sonucunu doğurabilir.
SGK Uzmanı İsa Karakaş'ın Önemli Tespitleri
Konuya dair önemli tespitlerde bulunan isimlerden biri SGK uzmanı ve Türkiye Gazetesi köşe yazarı İsa Karakaş. Karakaş, son yazısında zaman aşımı kuralının, bazı gelir ve aylıkların geriye dönük olarak toplu ödenmesini engelleyebileceğini vurguladı. Özellikle Vazife malullüğü ve ölüm aylığı başvurularında da bu 5 yıllık sürenin son derece belirleyici olduğunun altını çizdi. Karakaş’ın yazısında belirttiği gibi, SGK, 2008 yılı Ekim ayı öncesinde bağladığı SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları için 5 yıllık zaman aşımı kuralını sıkı bir şekilde uygulamaktadır. Bu eski döneme ait tahsil edilmemiş ödemelerin zaman aşımına uğrayacağı ve ödenemeyeceği kaydedildi.
2008 Öncesi Bağlı Aylıkların Durumu ve İstisna
SGK Kanunu’na göre 2008/Ekim ayından önce bağlanan gelir ve aylıklar için, 5 yıl içerisinde talep edilmemesi durumunda ödeme yapılmayacağı hükmü kanunda açıkça belirtilmiştir. Bu kural, doğrudan 2008 yılı Ekim ayı öncesinde emekli olmuş SSK ve Bağ-Kur üyeleri için geçerlidir. Ancak kanun, 2008 sonrası bağlanan aylıklar için zaman aşımı uygulanmayacağına dair net bir istisna getirmiştir. İsa Karakaş, bu ayrımı vurgulayarak, "2008 yılı öncesinde emekli olanlar dikkat etmeli" çağrısını yineledi. Kurumun, herhangi bir ödeme yapmadan önce bu 5 yıllık sürenin dolup dolmadığını detaylıca kontrol ettiği bildirilmiştir.
Vazife Malullüğü, Ölüm ve Gaiplik Halindeki Diğer Süreler
Karakaş, zaman aşımı kuralının sadece standart emekli aylıklarını etkilemediğini, Vazife malullüğü ve ölüm aylıkları için yapılan başvurularda da benzer bir 5 yıllık sürenin işlediğini belirtti. Bu tür başvuruların değerlendirilmesinde, hak sahibinin ölüm tarihini takip eden ay başının esas alındığını ifade etti. Başvuruda yaşanan gecikmelerde dahi, geriye dönük olarak yapılabilecek ödemenin azami 5 yıllık döneme ait olabileceği kaydedildi. Benzer şekilde, Gaiplik durumunda da bir 5 yıllık zaman diliminin kritik olduğu vurgulandı. Mahkemece gaiplik kararının kesinleşmesinin ardından 5 yıl içinde başvuru yapılmaması durumunda, yine sadece geriye dönük 5 yıllık maaş ödemesi alınabileceği söylendi. Bu zaman sınırlamasının, toptan ödeme ve diğer haklar için de geçerli olduğu hatırlatıldı.
