2025 yılında akaryakıt alımlarında denetimi artırmak ve kayıt dışılığı önlemek amacıyla hayata geçirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), iş dünyasında faaliyet gösteren tüm vergi mükelleflerini doğrudan ilgilendiriyor. Vergi avantajlarından yararlanmak ve cezalardan kaçınmak için taşıtlara Taşıt Tanıma Birimi (TTB) montajı zorunlu hale geldi. 30 Haziran 2025’e kadar tüm işlemlerin tamamlanması gerekiyor. Peki UTTS montajı nasıl yapılır, QR kod nasıl alınır, araçlar e-Devlet’ten kayıt edilebilir mi? İşte tüm detaylarıyla UTTS süreci…
UTTS Nedir?
UTTS, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından uygulamaya alınan yeni bir sistemdir. Amacı; taşıtlara entegre edilen elektronik birim aracılığıyla akaryakıt alımı yapılan araçların plaka bilgilerinin otomatik olarak tespit edilmesi ve Ödeme Kaydedici Cihazlara (ÖKC) bu bilgilerin anlık olarak aktarılmasıdır.
Sistem sayesinde:
Araç plakası manuel olarak girilmeyecek.
Akaryakıt fişi doğrudan UTTS sistemine uyumlu şekilde düzenlenecek.
Bu fişler vergisel anlamda geçerli olacak ve gider olarak beyan edilebilecek.
UTTS Kapsamına Kimler Giriyor?
UTTS uygulaması özellikle vergi mükelleflerini kapsıyor. Aşağıdaki taşıtlar sisteme dahil olmak zorunda:
İşletmeye kayıtlı araçlar
Kiralama yoluyla edinilmiş taşıtlar
Faaliyetlerde kullanılan tüm ticari araçlar
Kapsama giren bu araçların 30 Haziran 2025 tarihine kadar TTB montajını tamamlaması zorunlu. Aksi durumda, 1 Temmuz 2025 itibarıyla alınacak fişler Vergi Usul Kanunu (VUK) açısından geçersiz sayılacak.
UTTS Montajı Nasıl Yapılır?
UTTS montajı oldukça sistematik ve basit bir süreçten oluşur. İşlem adım adım şu şekilde ilerler:
Başvuru: İlk olarak araç sahibi ya da yetkili kişi, utts.gov.tr adresinden sisteme giriş yapar.
Araç Bilgilerinin Girişi: Sisteme giriş yaptıktan sonra araç plaka bilgisi, vergi kimlik numarası, araç tipi, yakıt türü gibi bilgiler eksiksiz girilmelidir.
QR Kod Oluşturulması: Bilgiler girildikten sonra sistem tarafından bir QR kod ya da barkod oluşturulur. Bu kod, montaj işlemi için kullanılacak referanstır.
Yetkili İstasyon Seçimi: UTTS internet sitesi üzerinden yetkilendirilmiş servis veya akaryakıt istasyonu listesi görüntülenebilir. Vatandaş, uygun olan bir istasyona yönlendirilir.
TTB Montajı: Araç, yetkili servise veya istasyona götürülür. QR kod gösterildikten sonra Taşıt Tanıma Birimi (TTB) aracın yakıt giriş kısmına monte edilir. Montaj işlemi ortalama 15-20 dakika sürer.
Cihaz Testi ve Aktivasyonu: TTB montajı sonrası cihaz test edilir. UTTS cihazı yakıt pompasına yaklaştırıldığında iletişim gerçekleşip gerçekleşmediği kontrol edilir.
Sisteme Kayıt Tamamlanır: Montaj sonrası bilgiler UTTS sistemine entegre edilir ve sistem aktif hale gelir.
QR Kod Nasıl Alınır?
QR kod, UTTS montajı için olmazsa olmaz bir bilgidir. QR kod şu şekilde alınır:
utts.gov.tr adresine girilir.
Araç kaydı yapılır ve kullanıcı bilgileri eksiksiz şekilde sisteme girilir.
Sistem otomatik olarak bir QR kod üretir.
Bu kodun çıktısı alınarak montaj randevusuna gidilir veya mobil cihazla gösterilir.
QR kod, TTB cihazının aracınıza özel olarak tanımlanmasını sağlar.
UTTS Kayıtları e-Devlet’ten Yapılabilir mi?
Şu an için UTTS kayıt işlemleri yalnızca utts.gov.tr adresi üzerinden yapılmaktadır. Ancak yakın gelecekte sistemin e-Devlet ile entegre edilmesi ve araç bilgilerinin doğrudan buradan sorgulanabilmesi beklenmektedir.
Şu anda e-Devlet’te yalnızca araç sicil bilgileri ve vergi borçları gibi genel bilgiler sorgulanabiliyor. UTTS başvuruları için kullanıcıların Gelir İdaresi Başkanlığı’nın UTTS platformunu kullanmaları zorunludur.
UTTS Takılmazsa Ne Olur?
TTB montajını zamanında yaptırmayanlar için ciddi yaptırımlar söz konusudur. Bunlar:
1 Temmuz 2025 itibarıyla alınan fişler geçerli sayılmayacak.
Akaryakıt alımı gider olarak beyan edilemeyecek.
Vergi Usul Kanunu’na göre “hiç belge düzenlememiş” sayılacaksınız.
7.000 TL ile 140.000 TL arasında özel usulsüzlük cezası uygulanabilir.
|
Adım |
Açıklama |
|---|---|
|
1 |
utts.gov.tr üzerinden başvuru yapılır |
|
2 |
Araç bilgileri eksiksiz girilir |
|
3 |
QR kod alınır |
|
4 |
Yetkili montaj noktasına gidilir |
|
5 |
TTB montajı yapılır |
|
6 |
Sistem test edilir ve aktif hale gelir |
|
7 |
1 Temmuz’dan önce işlem tamamlanır |
Bu sebeple taşıt sahiplerinin, en geç 30 Haziran 2025 tarihine kadar TTB montajlarını tamamlamaları büyük önem taşımaktadır.
UTTS Montajı Yapan Yerler Nereler?
TTB montajı için Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yetkilendirilmiş servis ve akaryakıt istasyonları kullanılmaktadır. UTTS web sitesi üzerinden güncel listeye erişmek mümkündür. Özellikle büyükşehirlerde bu işlemi gerçekleştirecek servis noktaları oldukça yaygındır.
Bazı akaryakıt firmaları (Petrol Ofisi, Opet, Shell vb.) kendi istasyonlarında UTTS hizmeti vermeye başlamıştır.
Özetle UTTS Süreci
UTTS, 2025 itibarıyla akaryakıt alımlarında zorunlu hale gelen bir uygulamadır. Sistem, vergi denetimini artırmayı ve kayıt dışılığı azaltmayı hedefliyor. Taşıt Tanıma Birimi (TTB) montajı yaptırmayan araç sahipleri, hem vergi kaybı yaşayacak hem de cezai yaptırımlarla karşılaşacak. Sürecin en önemli adımları, utts.gov.tr üzerinden kayıt, QR kodun alınması ve yetkili serviste montajın tamamlanmasıdır. İşlemlerinizi geciktirmeden 30 Haziran 2025’e kadar tamamlamayı unutmayın.
