Konut ve kirayı, yüzde 21,6 ile ulaştırma ve yüzde 18,1 ile gıda ve alkolsüz içecek harcamaları izledi. Tüketim harcamaları içinde en düşük paya sahip kalemler ise yüzde 0,7 ile sigorta ve finansal hizmetler, yüzde 1,6 ile eğitim hizmetleri, yüzde 2,3 ile eğlence, spor ve kültür ile sağlık harcamaları oldu.
GELİR SEVİYESİNE GÖRE HARCAMA TERCİHLERİ DEĞİŞİYOR
Araştırma, gelir gruplarına göre harcama kalıplarında belirgin farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Gelire göre sıralı beşte birlik gruplar arasında en yüksek gelir grubunda yer alan haneler ulaştırma harcamalarına yüzde 26,6 pay ayırırken, bu oran en düşük gelir grubunda yüzde 10,1’de kaldı.
Benzer şekilde, en düşük gelir grubundaki haneler harcamalarının yüzde 33,2’sini konut ve kiraya, yüzde 30,4’ünü ise gıda ve alkolsüz içeceklere yönlendirirken; en yüksek gelir grubundakiler konut ve kiraya yüzde 22,1, gıda ve içeceklere ise yalnızca yüzde 12,8 oranında pay ayırdı.
GELİR KAYNAĞINA GÖRE HARCAMA FARKLILIĞI
Hanelerin temel gelir kaynağı da harcama tercihlerini etkiliyor. Maaş, ücret veya yevmiye geliriyle geçinen haneler, harcamalarının yüzde 24’ünü konut ve kiraya, yüzde 23’ünü ulaştırmaya ve yüzde 16,4’ünü gıdaya ayırdı. Buna karşılık, müteşebbis geliri olan hanelerde ulaştırma harcamalarının oranı yüzde 26,4’e kadar çıktı.
HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜ HARCAMAYI ETKİLİYOR
Hanehalkının büyüklüğü arttıkça harcama kalemlerindeki dağılım da değişiyor. Tek kişilik haneler, harcamalarının yüzde 35,2’sini konut ve kiraya yönlendirirken, altı ve daha fazla kişiden oluşan hanelerde bu oran yüzde 22,4’te kaldı. Büyük hanelerde gıda harcamalarının oranı yüzde 24,7 olarak öne çıkarken, tek kişilik hanelerde bu oran yüzde 15,1 seviyesinde kaldı.
EN FAZLA İSRAF EDİLEN GIDA: TAZE MEYVE VE SEBZE
Araştırmada, gıda israfı da dikkat çeken başlıklar arasında yer aldı. Gelir düzeyi arttıkça gıda israfının da arttığı tespit edildi. Hanelerin en fazla israf ettiği ürün grubu yüzde 40,1 ile taze meyve ve sebzeler oldu. Bu grubu yüzde 32 ile ekmek, yüzde 14,3 ile süt ve süt ürünleri takip etti.
