Denizli Sebze Meyve Komisyoncular Derneği (DEMESKO) Başkanı Halil Öztürk, basın toplantısında hallerin fiyat artışlarında suçlanmasının haksızlık olduğunu belirtti. Öztürk, kamuoyunda hallerin fiyatları yükselttiği algısının doğru olmadığını vurguladı.
Öztürk, “Bu yılın Şubat ve Nisan aylarında etkili olan soğuk hava ve dolu, kiraz, kayısı ve erik gibi sert çekirdekli meyvelerde yüzde 60-65 arasında ciddi verim kaybına yol açtı. Bu durum fiyatlara doğal olarak yansıdı. Örneğin kirazın halde satış fiyatı 200-220 TL civarında, ancak pazarda ve markette bu fiyat üç-dört katına çıkabiliyor. Sosyal medyada ‘kirazın tanesi 10 TL’ gibi haberler dolaşıyor ama bu fiyatların haldeki fiyatlarla ilgisi yok. Önümüzdeki dönemde elma ve limonda da fiyat artışı bekleniyor. Elmada da verim kaybı yüzde 60-65 civarında, bu yüzden kış aylarında elma fiyatları 100 TL’ye kadar çıkabilir. Limon ise şu an üreticide 70-80 TL, halde 80-90 TL bandında işlem görüyor, tüketiciye yansıması ise 120-150 TL’yi bulabiliyor” dedi.
“Hal Yasası Fiyatları Düşürmedi”
Sebze ve meyve fiyatlarındaki artışın yalnızca hallerle ilişkilendirilmesini yanlış bulduğunu söyleyen Öztürk, “Türkiye’de tüketilen sebze ve meyvenin sadece yüzde 25-30’u hallerden geçiyor. Böyle olunca hallerin piyasayı tek başına belirlemesi mümkün değil. 2012’de yürürlüğe giren 5957 sayılı Hal Yasası’nın fiyatları düşürmesi bekleniyordu ancak tam tersi oldu. Hallerin suçlanması kolay ama yanlış bir yaklaşım” şeklinde konuştu.
“Planlı Tarım Şart”
Tarımda planlama eksikliğinin fiyat artışlarının temel sebeplerinden biri olduğunu ifade eden Öztürk, çözüm için önerilerini şu sözlerle aktardı: “Tarım Bakanlığı ve ilgili kurumlar, üretimi planlayarak ihtiyaca göre yönlendirmeli. Hangi bölgede ne kadar ürün yetiştirileceği belirlenmeli. Ayrıca üreticilere doğal afetlere karşı destek sağlanmalı. Üretici üretimini yapmalı, pazarlama ise profesyonel yapılar tarafından yürütülmeli. Kooperatifler, birlikler ve haller bu yapılar için en uygun seçeneklerdir. Fiyat artışının sorumlusu sadece haller değil, biz sadece bu zincirin bir halkasıyız. Sorunun çözümü üretimde, planlamada ve desteklemededir. Gerçeklere odaklanmalıyız.”
