Prof. Dr. Özkan, özellikle gut hastalarında, bağırsak duvarına saplanan ürik asit kristallerinin, vagus siniri aracılığıyla beyin sapındaki öğürme merkezini uyardığını belirtti. “Bu durum, diş tedavisi sırasında kontrol edilemeyen öğürme krizlerine neden olabiliyor. Sorun bağırsak-beyin ekseniyle doğrudan ilişkili” ifadelerini kullandı.
AŞIRI ÖĞÜRME REFLEKSİNİN NEDENLERİ
Öğürme refleksinin doğal bir savunma mekanizması olduğunu vurgulayan Özkan, bazı bireylerde bu refleksin aşırı duyarlılık gösterdiğini belirtti. Bu durumun yol açabileceği sonuçları şöyle özetledi:
- Tedavinin yarım kalması
- Kusma, nefes darlığı ve panik hissi
- Kalıcı diş hekimi korkusu
- Diş çürükleri ve diş eti hastalıklarının ilerlemesi
- Genel anestezi ihtiyacının doğması
ÖĞÜRMEYİ TETİKLEYEN BAŞLICA ETKENLER
Prof. Dr. Özkan, öğürme refleksini artıran başlıca faktörleri şu şekilde sıraladı:
- Bağırsak-beyin ekseni: Özellikle gut hastalarında, bağırsaktaki iltihap ve kristaller vagus siniri üzerinden beyne refleks sinyalleri iletir.
- Nörolojik ve anatomik duyarlılık: Yumuşak damak ve dil kökü bölgesinde sinirlerin aşırı hassas olması refleksi tetikleyebilir.
REFLEKSİ AZALTMAYA YÖNELİK 5 ETKİLİ YÖNTEM
Prof. Dr. Özkan, diş tedavisinde öğürme refleksini baskılamak için uygulanan yöntemleri ise şöyle sıraladı:
- Temassız lazer destekli tedavi: Fiziksel temas en aza indiriliyor, kanamasız ortam sayesinde tetikleyici sıvılar ve kokular oluşmuyor. İşlemler hassasiyetle ve kısa sürede tamamlanabiliyor.
- Sessiz motorlu el aletleri: Düşük ses desibeline sahip cihazlarla, işlem sırasında hastanın kaygısı ve refleksi azaltılıyor.
- Blok anestezi: Dil kökü ve yumuşak damak bölgesine uygulanan bölgesel anesteziyle öğürme refleksi baskılanıyor.
- Dil ekartasyonu ve ağız açıklığını sınırlandırma: Dile baskı yapılmadan, kontrollü şekilde ekarte edilerek ağız mümkün olan en az açıklıkta tutuluyor.
- Tedavi aralıkları ve narin el aletleri kullanımı: Hastaya sık dinlenme molaları veriliyor, küçük başlıklı ve hassas el aletleri kullanılarak ağız içindeki temas azaltılıyor.
SEANSA GELMEDEN ÖNCE BUNLARA DİKKAT
Prof. Dr. Özkan, hastaların tedaviye gelmeden önce dikkat etmesi gereken noktaları ise şu şekilde aktardı:
- Hafif bir öğünle gelinmeli
- Burun tıkanıklığı varsa deniz suyu spreyi kullanılmalı
- Derin diyafram nefesi alınmalı
- Kaygılar mutlaka diş hekimiyle paylaşılmalı
- Seans sırasında burundan yavaş nefes alınmalı
“ARTIK ÖĞÜRME REFLEKSİ TEDAVİYE ENGEL DEĞİL”
Prof. Dr. Özkan, "Lazer destekli işlemler, sessiz cihazlar, narin el aletleri, kısa işlem süreleri ve kişiselleştirilmiş protokollerle, gut hastalarında ve refleksi hassas bireylerde öğürme refleksini yüzde 83’e kadar baskılayabiliyoruz. Böylece tedaviler tek seansta tamamlanabiliyor ve diş hekimi korkusu büyük ölçüde ortadan kalkıyor" dedi.
Özkan, hem fizyolojik hem de psikolojik olarak geliştirilen bu yaklaşımların hastalara çığır açan bir tedavi konforu sunduğunu belirtti.
