Emeklilik sistemi, Türkiye’de çalışanların yaş, prim gün sayısı ve sigorta türüne göre düzenleniyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), ağır işlerde çalışanlar ve engelli çocuğu olan anneler için erken emeklilik imkanları sunuyor. Fiili hizmet süresi zammı, prim gün sayısını artırarak yaş sınırını düşürüyor. Engelli çocuğu olan anneler de ek prim süreleriyle daha erken emekli olabiliyor. Bu düzenlemeler, doğru kullanıldığında 5 yıla kadar erken emeklilik sağlıyor.
Yıpratıcı İşlerde Ek Prim
Fiili hizmet süresi zammı, 5510 sayılı Kanun’un 40. maddesiyle ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlara veriliyor. Her 360 gün için 60, 90 veya 120 gün ek prim sağlanıyor. Bu süreler, toplam prim gün sayısını artırıyor. Zammın yarısı, üç yılı geçmemek üzere emeklilik yaşından indiriliyor. Örneğin, 10 yıl boyunca yıllık 120 gün fiili hizmet zammı alan bir işçi, 1.200 gün (yaklaşık 3,5 yıl) ek prim kazanıyor ve emeklilik yaşı 3,5 yıl erkene çekiliyor.
Anneler İçin Özel Düzenleme
5510 sayılı Kanun’un 28. maddesi, engelli çocuğu olan kadın sigortalılara erken emeklilik hakkı tanıyor. 1 Ekim 2008 sonrası prim günlerinin dörtte biri, toplam prim günlerine ekleniyor. Bu süre, emeklilik yaşından da düşülüyor. Örneğin, 6.000 prim günü olan bir anne, 1.500 gün ek prim kazanıyor ve emeklilik yaşı yaklaşık 4 yıl öne çekiliyor. Bu düzenleme, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamındaki anneleri kapsıyor.
Profesyonel Danışmanlık Gerekliliği
Erken emeklilik imkanları, çalışanın sigorta türü ve işe başlama tarihine göre değişiyor. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı için farklı koşullar uygulanıyor. Bu nedenle, doğru bir emeklilik planı için profesyonel destek almak önemli. SGK’nın e-Devlet üzerinden sunduğu “Ne Zaman Emekli Olabilirim” uygulaması, bu hesaplamaları kolaylaştırıyor. Çalışanlar, bu araçla emeklilik tarihlerini öğrenebilir.
Haklardan Yararlanma Süreci
Fiili hizmet zammından yararlanmak için, çalışanların belirtilen işlerde fiilen çalışması ve risklere maruz kalması gerekiyor. Engelli çocuğu olan anneler, çocuğun ağır engelli olduğunu gösteren sağlık kurulu raporunu SGK’ya sunmalı. Başvurular, çalışılan kuruma veya doğrudan SGK’ya yapılabilir. Rapor, çocuğun sürekli bakıma muhtaç olduğunu kanıtlamalıdır. Bu haklar, doğru adımlarla 5 yıla kadar erken emekliliği mümkün kılıyor.
