Muş’un Bilek köyünde hayvancılıkla geçimini sağlayan kadınlar, coğrafi şartların zorluğuna rağmen üretime katkı sunmayı sürdürüyor. Sabah saat 09.00 civarında evlerinden çıkan berivanlar, yanlarına aldıkları süt bidonlarıyla atlara binerek, köyden 8 kilometre uzaklıktaki yaylalara ulaşıyor. Burada gün boyunca koyunları sağan kadınlar, saat 14.00 sıralarında tekrar köye dönüyor.
“YOL ZOR, GÜNEŞ KAVURUCU AMA MECBURUZ”
Köyden yaylaya her gün çocuklarını evde bırakarak gelen 6 çocuk annesi Emine Demir, yaşadığı zorlukları şu sözlerle dile getirdi:
“Biz köyde sabah saat 09.30’da atlarımızı ve bidonlarımızı hazırlayıp yola çıkıyoruz. Saat 14.00 - 14.30 gibi köye geri dönüyoruz. Bu süre zarfında çocuklarım evde yalnız kalıyor. Her gün at sırtında yaklaşık 8 kilometre yolu iki saatte gidiyoruz. Güneşin altında koyunlarımızı sağıyoruz. Yolumuz çok zor ve zahmetli. Çoğu zaman bazı kadın arkadaşlarımız attan düşerek elini ya da ayağını kırabiliyor. Koyunlarımızı sağdıktan sonra yine aynı yolu atlarla geri dönüyoruz. Yol çok kötü olduğu için atlar bile zor çıkıyor.”
“YOL YOK, SU YETERSİZ, ŞARTLAR ÇOK AĞIR”
Yaylada hayvancılık yapan Cemal Demirci ise kadınların çalışma koşullarının ağırlığına dikkat çekti:
“Kadınlar sabah saat 09.00'da yola çıkıyor ve saat 14.00'e kadar süt sağıyorlar. Şartlar gerçekten çok zor. Yol olmadığı için berivan kadınlarımız bu dağlık alana ulaşmak için 2-3 saat boyunca at sırtında yolculuk yapıyor. Kadınlar buraya gelerek süt sağımı yapıyor, ardından bu sütlerden peynir ve yoğurt üretiyorlar. Ancak tüm bu işleri çok zor şartlarda gerçekleştiriyorlar. 2-3 saat süren bu yolculuk, özellikle bu dağlık arazide oldukça yorucu ve tehlikeli. Su kaynaklarımız dağınık olduğu için hayvanlarımıza yetmiyor. Bu da hem üretimi hem hayvan sağlığını olumsuz etkiliyor.”
