Son dönemde vatandaşlar hem marketlerde hem de toplu taşımada bozuk para bulmakta zorlanıyor. Özellikle 1 TL gibi sık kullanılan madeni paralar, piyasadan adeta kayboldu. Bunun ardında ise yüksek enflasyon, artan enerji giderleri ve madeni para basımındaki işçilik maliyetleri var. Darphane'nin bastığı paraların gerçek maliyetinin, üzerindeki değeri çoktan aştığı belirtiliyor. Konuya dikkat çeken Kutlu Parti yöneticileri, bu tabloyu “sistemin ekonomik anlamda çöküş sinyali verdiği” şeklinde yorumluyor.
1 TL’NİN ÜRETİMİ KENDİNİ 4'E KATLIYOR
Kutlu Parti Genel Başkan Yardımcıları Hikmet Yılmaz ve Ahmet Erdemli, 1 TL'lik madeni paranın üretiminde kullanılan malzeme, enerji ve işçiliğin toplamda 4,3 TL’ye mal olduğunu iddia etti. Bu hesaba işçilik ve lojistik giderlerin dahil olmadığı da vurgulandı. Böylece madeni paraların basılması, devlet için zarara dönüşüyor.
60 TANE 1 LİRA BAKIN KAÇ LİRA EDİYOR?
60 TL’lik bir çay ücretini yalnızca 1 TL’lik madeni paralarla ödemeye kalkışan Yılmaz ve Erdemli, bu yolla çarpıcı bir duruma işaret etti. Yılmaz, “Esnafa 60 TL yerine 1 TL ile ödeme yapıldığında, bu madeni paranın geri dönüştürülmesi esnafa 102 TL gibi bir kazanç sağlıyor. Bu, paranın kendisinin meta haline geldiğini gösteriyor” dedi.
BOZUK PARALAR NEDEN AZALDI?
Uzmanlara göre madeni paraların üretim maliyeti ile nominal değer arasındaki fark büyüdükçe, piyasada dolaşımı da zorlaşıyor. Özellikle büyük zincir marketlerde ve ulaşım araçlarında bozuk paraya olan ihtiyaç artarken, arz düşüyor. Bu da sistemdeki madeni para dengesini bozuyor. Enerji ve maden fiyatlarındaki artışın da bu durumu derinleştirdiği belirtiliyor.
EKONOMİ SİNYAL Mİ VERİYOR?
Ekonomistlere göre bu durum, para sisteminde teknik bir çöküş olmasa da sembolik bir kırılma anlamı taşıyor. Paranın kendisinin artık işlem değerinden daha pahalıya mal edilmesi, enflasyonist ortamın sürdürülemezliğini açıkça ortaya koyuyor.
