Kazım Koyuncu’nun 2005 yılında yayımlanan “Uy Aha” adlı şarkısını TikTok’ta hazırladığı videoda kullanan öğretmen Kadir Can Uslu, sanatçının mirasçıları tarafından savcılığa şikâyet edildi. Uslu hakkında 50 bin TL tazminat talebiyle işlem başlatılırken, öğretmen ifade vermek için polis merkezine gitti.
Benzer bir durum geçtiğimiz aylarda Trabzon’da yaşanmıştı. Ayasofya Mahallesi’nde evinin balkonundan bir görüntü çekip paylaşan tır şoförü Salim Kalfa, videoya Kazım Koyuncu’nun Trabzonspor için bestelediği “Uy Aha” şarkısının nakarat bölümünü eklemişti. Paylaşımın ardından yaklaşık dört ay sonra sanatçının mirasçısı kardeşi, Kalfa hakkında Trabzon Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurarak Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 71’inci maddesi kapsamında “mali ve manevi haklara tecavüz” iddiasıyla suç duyurusunda bulunmuş, dilekçede 50 bin TL tazminat talep edilmişti.
Adana’da yaşanan olayda da öğretmen Kadir Can Uslu, Portakal Çiçeği Karnavalı için hazırladığı görsel videoya aynı şarkıyı ekleyerek TikTok’ta yayımladı. Bunun üzerine Kazım Koyuncu’nun mirasçıları telif nedeniyle Uslu hakkında şikâyetçi oldu. Uslu, şikâyetin ardından polis merkezine giderek ifadesini verdi.
“50 bin lira tazminat istiyorlar”
Polisteki ifadesi sonrası açıklama yapan Uslu, sosyal medyada milyonlarca kişinin benzer şekilde müzik kullandığına dikkat çekerek, “Herkes sevdiği sanatçının müziğini yüklüyor. Sosyal medya hesaplarına attığımız eserler bize ceza olarak dönecekse hiç müzik koymayalım. Kazım Koyuncu sevdiğimiz bir sanatçı, hatta Artvin'e mezarını ziyarete dahi gittim. Benden 50 bin liraya yakın para istiyorlar. Sosyal medya platformu ödüyordur diye yükleme yapıyordum. Telifli müzikleri sosyal medya platformlarının ya sessize alması gerekiyor ya da anlaşması lazım. Çok saçma geldi, inşallah ceza ödemeyiz. İnsanların telif haklarına önem vermesi gerekiyor. Sonuçta bir emek verilip şarkı yapılmış. Ancak bilmediğimiz için sevdiğimiz müzikleri yüklüyoruz. Bu müziklerin telifli ya da telifsiz olduğunun belirtilmesi gerekiyor. Bu telifleri sosyal medya platformlarının ödemesi gerekiyor. Ben ödediklerini biliyordum” dedi.
“Ticari amaç yoksa telif olmaz”
Olayla ilgili değerlendirmede bulunan Avukat Nazan Akça, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun kişisel kullanım ile ticari kullanım arasındaki farkı belirlediğini hatırlattı. Akça, “Bu kanunun 71. maddesi, fikir ve sanat eserleriyle ilgili cezai müeyyideleri düzenliyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, kullanımın ticari kazanç amacı taşıyıp taşımadığıdır. Vatandaşlar diledikleri müzikleri dinleyebilir, bu müzikleri sosyal medya hesaplarında kişisel kullanım amacıyla paylaşabilir. Bu durumda herhangi bir cezai ya da maddi yaptırım söz konusu olamaz. Önemli olan, bu eserleri ticari amaçla yayıp yaymadığındır. Eğer ortada bir maddi kazanç yoksa ve sadece kişisel olarak paylaşım yapıyorsan, ne cezai ne de hukuki bir yaptırımla karşılaşamazsın. Zaten aksi düşünülecek olsa, şarkıları mırıldanan kişilere bile ceza kesmek gerekir; bu durumda 85 milyonun tamamı cezai yaptırıma maruz kalır” diye konuştu.
