Vefat sonrası mal paylaşımı kadar önemli olan bir başka konu da ölüm aylığı ve emekli ikramiyesidir. Ancak bu haklar, mirasın reddedilmesiyle birlikte ortadan kalkar mı sorusu sıkça gündeme gelir. Aslında bazı sosyal haklar, miras ilişkisinden bağımsızdır. Bu nedenle miras reddi, her durumda tüm ödemelerin kaybedileceği anlamına gelmez. Konuya dair mahkeme kararları ve SGK uygulamaları bu farkı net şekilde ortaya koymaktadır.
Mirası reddetmek her kapıyı kapatmıyor
Malvarlığının borçlardan az olması durumunda, mirasçıların mirası reddetmesi mümkündür. Ancak bu, SGK’dan gelen aylıkları etkilemez. Hak sahibi olan dul eş ve çocuklar, miras reddedilse bile ölüm aylığı almaya devam eder. Ayrıca bu maaşlar, borçlara karşı haczedilemez. Yalnızca yazılı izin verilirse kesinti yapılabilir.
Görevde ölen memur için farklı kural geçerli
Kamu görevlileri görevdeyken vefat etmişse, hak sahiplerine emekli ikramiyesi ödenir. Burada esas olan, hak sahibinin aylık alıyor olmasıdır. Eğer eş ya da çocuklardan biri SGK’dan aylık alıyorsa, sadece o kişiler ikramiye hakkına sahiptir. Diğer mirasçılar bu ödemeden yararlanamaz. Ancak emeklilik dilekçesi verildikten sonra vefat edilirse, ikramiye mirasa dahil edilir ve reddi mirasla birlikte bu hak da kaybedilir.
İşçi ödemelerinde durum ne?
SSK’lı çalışanların kıdem tazminatları miras sayıldığından, reddi miras durumunda bu ödemeye hak kazanılamaz. Hak yalnızca mirası kabul eden mirasçılara tanınır. Bu nedenle iş hukuku kaynaklı ödemelerle sosyal güvenlik ödemeleri arasında önemli farklar bulunur. Mirasçıların bu farkı bilmesi gerekir.
Yargıtay ne diyor? Örtülü red geçerli mi?
Yargıtay 2018 yılında verdiği kararla, açıkça borçlu olan kişilerin ardından mirasçıların ayrıca mahkemeye başvurmadan reddi miras yapmış sayılacağını belirtti. Bu uygulama "örtülü red" olarak kabul edilir. Böylece üç aylık dava açma süresine gerek kalmaz. Ancak bu durum SGK’dan kaynaklı ödemeleri engellemez.
